ว่าด้วยตำนานมนตราไอยคุปต์: Heka บ่อเกิดพลังเวทมนตร์

iyakoop.pantown.com

ศาสนา เทพเจ้า การทำมัมมี่ อักษรเฮียโรกลิฟฟิค << กลับไปหน้าแรก


เห็นบอร์ดไม่ขยับ มาคุยกันเรื่องเวทมนตร์ดีกว่า หวังว่าคงเป็นที่สนใจ เรารู้กันดีว่าเป็นปกติของตำนานอียิปต์โบราณที่จะมีความเชื่อหลายกระแสมาก ทีนี้...Heka คืออะไรกันหนอ... ตามที่เคยอ่านมา Heka เป็นได้ทั้ง "พลังเวท" และ "เทพเจ้า" ครับ ข้อมูลที่ผมค้นเจอนะครับ ส่วนมากจะประมาณว่า...เฮคาเป็นพลังเวท (พลังแห่งการสร้างสรรค์ของธรรมชาติ) ที่มีแต่แรกก่อนโลกถือกำเนิด อาจพอชี้ได้ว่าเกิดมาพร้อมๆกับเทพผู้สร้าง (อาตุม, รา, อาตุม-รา, อามอน-รา อะไรก็ว่าไป) คือพลังที่เหล่าเทพเจ้านำมาใช้สร้างสิ่งต่างๆ พูดง่ายๆก็คือพลังเวทมนตร์นั่นเอง เฮคาจึงมีมาก่อนหน้าเทพเจ้าทุกองค์ (ยกเว้นเทพผู้สร้าง) เมื่อสรรพชีวิตเกิดขึ้นได้เพราะเฮคา เฮคาจึงมีอยู่ในทุกชีวิต และเป็นเหตุผลว่าทำไมมนุษย์จึงสามารถใช้เวทมนตร์ได้ ก็เพราะคนเราก็มีเฮคาเช่นกัน (เพียงแต่มีน้อยกว่าเหล่าเทพเจ้ามากมาย) อาจพูดได้อีกนัยหนึ่งว่าเฮคาเป็นส่วนหนึ่งของคา (พลังชีวิต) ด้วย ตามตำนานข้างต้นนี้ เฮคาจึงไม่ควรเป็นเทพเจ้า แต่อาจพูดได้ว่าเป็นพลังเวทมนตร์ พลังแห่งธรรมชาติ บ่อเกิดพลังอำนาจของเทพเจ้า ประมาณนั้น ถ้าเทียบกับวิทยายุทธ์ในนิยายจีน เฮคาก็น่าจะพอใกล้เคียงกับพลังลมปราณนั่นเอง แต่ก็มีหลายแหล่งข้อมูลบอกว่า...Heka เป็นเทพเจ้าองค์หนึ่ง เป็นบุตรของเทพผู้สร้าง (ส่วนมากบอกว่าบุตรของอาตุม) เป็นเทพแห่งเวทมนตร์ และเป็นผู้ที่ทำให้การดลบันดาลต่างๆเป็นผล พูดง่ายๆก็เป็นเทพที่ช่วยให้พลังวิเศษของเหล่าเทพเจ้ามีความศักดิ์สิทธิ์ ในแง่ปฏิบัติทั้งสองตำนานไม่ต่างกันว่า เฮคาคือบ่อเกิดของพลังเวทมนตร์ แต่ก็ขัดกันพอสมควร ไม่ใช่ขัดในรายละเอียดนะ แต่ในแง่ตัวตนของเฮคาเลย เพราะหากเฮคาเป็นเทพ เฮคาย่อมมีอยู่ในตัวมนุษย์ทุกคนหรือในกายของเทพเจ้าองค์อื่นๆไม่ได้ (เอ หรือจะได้หว่า) เราลองมาดูข้อความที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้กันครับ... อันแรกมาจาก Book of the Dead: "I am one with Atum when he still floated alone in Nun, the waters of chaos, before any of his strength had gone into creating the cosmos. I am Atum at his most inexhaustible - the potence and potential of all that is to be. This is my magic protection and it's older and greater than all the gods together!" ขอไม่แปลนะครับ รู้สึกว่าอ่านอังกฤษแล้วดูขลังกว่า คาดว่าทุกท่านคงทำความเข้าใจได้ อีกอันหนึ่งมาจาก Coffin Texts (spell 261): "I am he whom the Lord of all made before duality had yet come into being … the son of him who gave birth to the universe … I am the protection of that which the Lord of all has ordained … I am he who gave life to the Ennead of the gods … come to take my position that I may receive my dignity. Because to me belonged the universe before you gods had come into being. You have come afterwards because I am Heka." ตามทั้งสองข้อความนี้ เราอาจสรุปได้ว่าเฮคาคือส่วนหนึ่งของเทพอาตุม (หรือเทพผู้สร้าง แล้วแต่ว่าตำนานไหน) ไม่ก็เป็นบุตรของเทพผู้สร้าง หรือทั้งสองอย่าง แต่ที่แน่ๆเฮคาคือพลังที่ทำให้การดลบันดาลต่างๆบังเกิดผล หรือก็คือความศักดิ์สิทธิ์ของพลังเวทมนตร์ ถ้าเรามองในแง่ที่ว่าเฮคา "มีบทบาทอย่างไร" เฮคาก็น่าจะเป็น "พลัง" มากกว่าเป็น "ตัวตน" แต่หากจะมองว่าเฮคามี "ตัวตน" คือเป็นเทพเจ้าก็ได้ ไม่งั้นก็จับยำรวมกันซะว่าเป็น "พลังศักดิ์สิทธิ์ที่มีชีวิต" ใครมีอะไรมาแชร์ มาถก มาค้าน เชิญครับ
โดย: Sundown [14 ก.พ. 52 15:13] ( IP A:58.9.159.99 X: )

ความคิดเห็นที่ 1
ถ้าคนมีญานวิเศษ รู้เหตุการณ์ล่วงหน้านี้จะเกี่ยวกับเฮกาในตัวคน แต่ วึ่งมีน้อยนิดกว่าเทพเจ้า หรือป่าวค่ะ แล้วเกี่ยวอะไรกับ Ka ที่แปลว่าวิญญาณรึเปล่าค่ะ

โดย: som [14 ก.พ. 52 16:13] ( IP A:125.27.172.27 X: )

ความคิดเห็นที่ 2
ตามความเชื่อที่ผมเข้าใจ พลังวิเศษทุกอย่าง กระทั่งอำนาจของเทพเจ้าล้วนมาจากเฮคาทั้งสิ้นครับ แต่การพยากรณ์โดยนักบวชน่าจะเป็นการขอความช่วยเหลือจากเทพเจ้า เช่น เทพธอธ มากกว่าที่จะเป็นว่ามนุษย์พยากรณ์ได้เองนะครับ

Heka กับ Ka มีความเกี่ยวข้องกันในแง่ความหมายครับ ในวิกิพีเดียบอกว่า Heka แปลว่า activating the ka (การปลดปล่อยพลังชีวิต?) ผมเลยเข้าใจว่า heka น่าจะแฝงอยู่ใน ka น่ะครับ

แล้วก็ Ba คือวิญญาณครับ ส่วน Ka หมายถึงพลังชีวิต สองอันนี้ไม่เหมือนกันครับ

โดย: Sundown [14 ก.พ. 52 17:06] ( IP A:58.9.159.99 X: )

ความคิดเห็นที่ 3
อ่อ งั้นขอถามอีกอย่าง ค่ะ บา กับ คา ต่างกันยังไงบ้างค่ะ แล้วมันเป็นยังไงอ่ะ แล้วทั้งสองทำหน้าที่ยังไงหรอค่ะ ถ้าเกิดขาดอย่างใดอย่างหนึ่งไปจะเป็นยังไงบ้างค่ะ

โดย: som [14 ก.พ. 52 17:52] ( IP A:125.27.172.27 X: )

ความคิดเห็นที่ 4 ความรู้แน่นอีกแล้ว เก่งจัง
โดย: ออมคุง [14 ก.พ. 52 18:47] ( IP A:124.120.109.10 X: )

ความคิดเห็นที่ 5
ตามความเชื่อของคนอียิปต์ นอกจากร่างกายแล้ว มนุษย์เรามีองค์ประกอบสำคัญอยู่ 6 อย่าง

1 Ka คือพลังชีวิต เป็นสิ่งที่แยกคนเป็นออกจากคนตาย พูดง่ายๆก็คือพลังที่ทำให้เราสามารถคิด พูด และเคลื่อนไหว ทำอะไรๆได้นั่นเอง

2 Ba คือจิตวิญญาณ เป็นสิ่งแสดงตัวตนเฉพาะของแต่ละคนซึ่งจะไม่เหมือนกันเลย ก็คือไอ้ที่ออกจากร่างแล้วมีรูปร่างเป็นนกน่ะครับ

3 Ib คือหัวใจ ชาวอียิปต์เชื่อว่าหัวใจคือศูนย์กลางของความคิด ความทรงจำ และเจตจำนง (สมองถือเป็นอวัยวะที่ไม่สำคัญ สิ่งที่คนใช้คิดคือหัวใจ นี่นับเป็นข้อผิดพลาดใหญ่ข้อหนึ่งในวิชาแพทย์อียิปต์)

4 Sheut คือเงา เงาจริงๆที่เกิดจากแสงแดดส่องนี่แหละครับ เขาเชื่อว่าเงาของเรามีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับตัวเราได้ เพราะอียิปต์มีแดดตลอดปี เดินไปไหน เมื่อไหร่ ก็มีเงาติดตามไปด้วย ความเชื่อนี้เป็นที่มาของเวทมนตร์การปลุกเสกตุ๊กตา คือหากทำร้ายตุ๊กตา (เงาตัวแทนของเรา) ก็เท่ากับทำร้ายตัวเราโดยตรง

5 Ren คือชื่อ ชาวอียิปต์เชื่อว่าในถ้อยคำหรือตัวอักษรมีพลังแฝงอยู่ แล้วเป็นการทำให้แต่ละบุคคลมีความหมาย ประมาณว่าชื่อทำให้คุณมีตัวตนแท้จริงในโลกนี้ ไม่มีชื่อ คุณก็ไร้ตัวตน สังเกตได้ว่าตำนานกำเนิดเทพเจ้าก็ยังเริ่มด้วยชื่อ เทพรากำเนิดมายังต้องประกาศนามของพระองค์เลย พระนามลับของพระองค์ก็มีพลังอำนาจสูงสุด เป็นต้น

6 Akh อันนี้ไม่แน่ใจครับ แต่บางเว็บแปลไว้ว่าคือ Spirit ไม่ทราบเหมือนกันว่ามันต่างจาก Ba ยังไง บางที่ก็บอกว่า พอคนตาย Ka จะเปลี่ยนสภาพเป็น Ba และ Akh

ยังไงไว้รอท่านเจ้าบ้านหรือท่านอื่นมาช่วยเสริมละกันครับ

โดย: Sundown [14 ก.พ. 52 19:32] ( IP A:58.9.159.99 X: )

ความคิดเห็นที่ 6 โว้วๆๆๆๆ ความรู้แน่นขึ้นไปมากเลย
โดย: key [15 ก.พ. 52 13:30] ( IP A:222.123.91.228 X: )

ความคิดเห็นที่ 7 ขอบคุณค่ะ แยกไม่ออกมานานและ สับสนทุกครั้งที่มีโอกาส
โดย: som [15 ก.พ. 52 20:18] ( IP A:125.27.178.145 X: )

ความคิดเห็นที่ 8 ว้าวๆๆ น่าสนจัง
โดย: neenny123@hotmail.com [17 ก.พ. 52 14:56] ( IP A:202.5.83.237 X: )

ความคิดเห็นที่ 9
คุณ Sundown โพสต์หัวข้อนี้นานแล้ว แต่ผมไม่ได้เสริมซักที ครั้งนี้ได้โอกาส ก็จะมาเสริมให้ครับ

เรื่อง HkA (Heka) นั้น จริงๆถ้าจะมอง ไม่อยากให้คิดว่าอยู่ในรูปของ พลัง หรือ เทพเจ้า เพราะว่าคำว่า Heka มันสามารถมองได้ 2 ความหมายครับ

ก็คงคล้ายๆกับคำว่า Maat ที่สื่อความหมายถึงความซื่อสัตย์ และเป็นพระนามของเทพีแห่งความยุติธรรมด้วย

คำว่า HkA ถูกบัญญัติด้วยศัพท์ภาษาอังกฤษว่า "Magic" และถูกแปลมาเป็นไทยว่า "เวทมนตร์" ดังนั้น เราจึงตีความคำว่า HkA ว่า "เวทมนตร์" ไปด้วย

ถ้าจะมองลึกๆลงไป คำว่า "HkA" ของชาวอียิปต์โบราณ กับคำว่า "เวทมนตร์" ของไทย อาจจะมีความหมายไม่ตรงกันเป๊ะๆ

จริงๆแล้ว สำหรับชาวอียิปต์โบราณคำว่า "ศาสนา เวทมนตร์ และการแพทย์" ไม่ได้ถูกแยกจากกันโดยชัดเจน เพราะว่ามีความเกี่ยวพันกันอยู่ การแพทย์ เมื่อรักษาไม่ได้ สุดท้ายก็ต้องพึ่งเทพ Ptah ให้อวยพรให้หาย และก็คืออาจจะใช้เจ้า HkA นี่แหละครับ ที่เป็นทางรอดสุดท้าย

HkA ไม่ได้เป็นแค่นามธรรมถึงเวทมนตร์อย่างเดียว แต่เป็นรูปธรรมในแง่ของเทพเจ้าด้วยครับ (แม้ว่าเทพเจ้าของชาวอียิปต์จะเป็นเพียงจินตนาการก็ตาม)

เราจะเห็นเทพ HkA ได้ใน Book of Gates ในเรือสุริยะครับ เทพ HkA จะยืนอยู่ส่วนหลังของเรือสุริยะ

ในเรือสุริยะของ Book of Gates เทพ HkA จะถูกแสดงด้วยรูปมนุษย์เต็มตัว บนศีรษะไม่ได้ประดับอะไรทั้งสิ้น

อย่างไรก็ตามเทพ HkA สามารถมีเครื่องประดับศีรษะได้หลายแบบเหมือนกันครับ ว่ากันว่าในช่วง Late Period เทพ HkA มีรูปร่างเป็นเด็กด้วยครับ

ส่วนใน คห.5 เท่าที่ผมอ่านเจอมา องค์ประกอบที่รวมกันเป็นบุคคลคนหนึ่งนั้นมีแค่ 5 อย่าง คือ kA bA Swyt(เงา) rn และ Ax ครับ อย่างไรก็ตามอาจจะมี ib ด้วยก็ได้ครับ เพราะถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของตัวตนของคนเช่นกัน

Ax (akh) แตกต่างจาก bA ยังไง Ax คือ Spirit ที่ kA และ bA มารวมกันใน Afterlife เรียบร้อยแล้วครับ

Ax จะถือว่าเป็นอมตะ ไม่เปลี่ยนแปลง และจะดำรงอยู่ใน Underworld ตลอดไปครับ

bA จะมีรูปร่างลักษณะเป็น "นก" ที่มีศีรษะเป็นคนๆนั้น แต่ Ax จะ 'เขียน' ด้วยอักษร Hieroglyphs รูปนก Crested Ibis แต่ว่าเท่าที่เคยอ่านเจอมา รูปร่างของ Ax ที่ถูกแสดงในตัวศิลปะอียิปต์โบราณจะเป็นรูปร่างของมัมมี่ครับผม

ยังไงถ้ามีข้อมูลอะไรก็เอามาเสริมได้นะครับ ^^

แถมท้ายด้วยรูปเทพ HkA ใน Book of Gates (สี่เหลี่ยมสีแดง) พร้อมพระนาม (กรอบสีน้ำเงิน) ครับ

โดย: Detectiveoat13 (เจ้าบ้าน

) [18 ก.พ. 52 20:02] ( IP A:117.47.197.64 X: )

ความคิดเห็นที่ 10
ตามที่คุณโอ๊ตว่ามา ก็แปลว่า...Ka คือพลังชีวิตขณะยังมีชีวิตอยู่ Ba คือวิญญาณ (พลังชีวิตที่ออกจากร่างหลังตาย) ส่วน Akh ก็คือวิญญาณหลังได้รับการพิพากษาแล้ว ประมาณนั้นใช่มั้ยครับ

โดย: Sundown [20 ก.พ. 52 19:00] ( IP A:58.9.226.144 X: )

ความคิดเห็นที่ 11
อันนี้ต้องออกตัวก่อนนะครับว่า แต่ละแหล่งข้อมูลก็อาจจะให้ข้อมูลที่ไม่ค่อยจะเป็นไปในทางเดียวกันเป๊ะๆนักนะครับ

แต่เท่าที่อ่านเจอมา kA คือพลังชีวิตที่มีในตัวตนของเรา ในขณะที่เรายังมีชีวิต kA ก็อยู่ในตัวเรา แต่เมื่อเราตาย kA ก็จะออกจากร่างของเราไปในรูปของคน (หน้าตาเหมือนเจ้าของร่าง) ที่มีอักษร Hieroglyphs รูป kA (แขน 2 ข้างชูขึ้น) บนศีรษะ

คาดว่า bA ก็เช่นกัน แต่เมื่อเราตาย bA จะอยู่ในรูปของนกที่มีศีรษะเป็นตัวเรา และในเมื่อมันเป็นนก เลยคิดกันว่า มันสามารถ "บิน" ไปรวมกับ kA ใน Underworld ได้

ดังนั้นไม่น่าแยกว่า kA คือพลังชีวิตตอนมีชีวิตอยู่ และ bA คือพลังชีวิตตอนตายไปแล้วนะครับ เพราะว่ามันเป็นคนละอย่างกันอยู่แล้ว และมีบทบาทในตอนที่เราตายไปแล้วทั้งคู่ครับ

เมื่อวิญญาณนั้นๆ ผ่านห้องตัดสินของ Osiris ไปได้ kA และ bA ก็จะมารวมกันอีกครั้งที่ร่างของผู้ตาย ที่ถูกทำมัมมี่สมบูรณ์ และจะเรียกว่า Ax (akh) ซึ่งก็คือวิญญาณหลังจากที่ได้รับการพิพากษาแล้ว และถือว่าจะเป็นอมตะแล้ว นั่นคือ ได้ใช้ชีวิตหลังความตายอย่างมีความสุข ตามความเชื่อของคนอียิปต์โบราณครับ

อย่างไรก็ตาม เหล่านี้คือความเชื่อ และเป็นเรื่องที่ค่อนข้างจะนามธรรมมากๆ ก็เป็นการยากที่จะเข้าใจมันอย่างลึกซึ้งอ่ะนะครับ นี่ก็น่าจะเป็นสาเหตุหนึ่งที่แหล่งข้อมูลต่างๆก็อาจจะให้ข้อมูลที่ไม่ได้เหมือนกันเป๊ะๆก็ได้ครับ

ปล. ทิ้งท้ายด้วยรูป kA ของฟาโรห์ Tutankhamun (ขวามือสุด) ครับ

โดย: Detectiveoat13 (เจ้าบ้าน

) [20 ก.พ. 52 22:41] ( IP A:124.120.119.253 X: )

ความคิดเห็นที่ 12
โอ เรื่องนี้ไม่เคยรู้เรื่องมาก่อนเลย ตบมือให้ทั้งคู่เลยค่ะ ^^

โอ๊ตเหมือนสารานุกรมไอยคุปต์เคลื่อนที่ได้จริงๆ แล้วนะนี่ ถามทุกเรื่องตอบได้หมดเลยอ่ะ (แซว...) หุหุ

โดย: lilypixel [22 มี.ค. 52 11:30] ( IP A:124.120.217.74 X: )

ความคิดเห็นที่ 13
งั้นก็สรุปแว่ เอ๊ยยย สรุปว่า"hekha"ก็คือหนื่งในองค์ประกอบของมนุษย์ เป็นตัวที่ทำให้เกิดเวทย์มนต์ในตัวมนุษย์และเหล่าเทพ
และเป็นตัวกำหนดในการใช้เวทย์มนต์ขาว-ดำ ก็น่าจะป็นอย่างนั้น

โดย: tumtumza@hotmail.com [12 พ.ย. 54 14:49] ( IP A:115.87.128.173 X: )

ความคิดเห็นที่ 14
Heka ไม่ ถือว่าเป็นหนึ่งในองค์ประกอบของมนุษย์ตามความเชื่อของชาวอียิปต์โบราณนะครับ เพราะตามที่คุณ Sundown และผมได้เสนอไปแล้วด้านบน องค์ประกอบของมนุษย์มีแค่ 5 อย่างเท่านั้น แต่บ้างก็ว่า 6 คือมีหัวใจมาด้วย แต่ไม่มี Heka ครับ

และที่สำคัญ เวทมนตร์ของอียิปต์ไม่มีการแบ่งแยก ขาว-ดำ อย่างชัดเจนนะครับ เพียงแค่เราพบว่ามีการนำไปใช้ในทางสาปแช่งด้วยเช่นกันเท่านั้นเอง ซึ่งเราก็ไม่ได้ถือว่านั่นคือ "มนต์ดำ" แต่อย่างใด

ลองกลับไปอ่านเกี่ยวกับ Heka ใน คห. เริ่มต้น ตามด้วย คห. 5, 9 และ 11 ดูอีกครั้งนะครับ smile

โดย: Detectiveoat13 (เจ้าบ้าน

) [13 พ.ย. 54 14:34] ( IP A:125.27.16.131 X: )


	คลิก เพื่อเปลี่ยนกลับไปแสดงความคิดเห็นแบบเดิม ชื่อไฟล์รูปห้ามมีอักขระพิเศษ เช่น (#),(<),(>),(&) เป็นต้นค่ะ

ชื่อ / e-mail :	แทรกไอคอนน่ารักๆในข้อความ
e-mail :	ส่งอีเมลทุกครั้งที่มีการตอบกระทู้ (ใส่ Email เมื่อต้องการให้ส่ง Email เมื่อมีคนมาโพสในกระทู้)

คลิกที่นี่เพื่อกลับหน้าบ้าน