The First Avenue of Sphixnes แห่งแรกในอียิปต์
   The First Avenue of Sphixnes น่าจะอยู่ที่ซักการา
ตามที่ดูจากสารคดี....นักอียิปต์วิทยารุ่นแรกที่เป็นชาวฝรั่งเศสได้ค้นพบและนำไปประดับพิพิธภัณฑ์ในปารีส ( Egyptain Zone )
ใครมีข้อมูลหรือรูปภาพเอามาช่วยกัน POST ค่ะ
โดย: jay [2 ต.ค. 52 9:28] ( IP A:58.10.18.27 X: )
Add to Facebook  Add to Twitter  Add to Multiply  Add to Google  Add to Blogger  Add to Live
ความคิดเห็นที่ 1
   เท่าที่ทราบThe First Avenue of Sphixnes สร้างขึ้นในสมัยฟาโรห์โจโซอร์ แต่ถูกนำไปประดับที่ LOUVRE MUSEUM ตามบันไดทางลงไปห้องแสดงโปราณวัตถุจากอียิปต์
โดย: jay [2 ต.ค. 52 9:38] ( IP A:58.10.18.27 X: )
ความคิดเห็นที่ 2
   โอเคคับพอดีเล่นซิมเพลิน ขอชี้เเจงสำหรับบางท่านนะคับSphinx avenue ถ้าจะเเปลตรงตัวคือทางเดินสฟิงค์ เป็นทางเดินที่มีสฟิงค์เรียงขนาบข้างตลอดทาง
โอเคคับจริงอยู่ที่ทางเดินสฟิงค์ที่louvreมาจากSaqqaraจริงๆคับเเต่เป็นsphinx avenueของserapeum สร้างในช่วงรัชสมัยระหว่างlate period เเละptolemic period(ข้อมูลกล่าวเช่นนั้นเเต่จากศิลปะที่ดูคร่าวๆคาดว่าอยู่ในสมัยptolemic)รู้สึกจะถูกนำมาสมัย1850
อาจเป็นความผิดพลาดของข้อมูลน่ะคับว่าเป็นของโซเซอร์เพราะอยู่ที่ซัคคารา นอกจากนี้ที่louvreยังมีสฟิงค์หัวสิงโตจากรัชสมัยamenhotep III สฟิงค์สมัยamenemhat II(สฟิงค์ตัวนี้มีการre-usedหลายครั้งทั้งในสมัยmerenptahเเละsheshonqIพบที่ทานิส)ซึ่งนักวิชาการบางส่วนกล่าวว่ามาจากราชวงศ์ก่อนหน้าคือช่วง2600BC(ตรงกับรัชสมัยโซเซอร์)สฟิงดังกล่าวมีเเค่1ตัวในlouvre
อ้อเกือบลืมมีสฟิงอีกตัวจากสมัยachoris(393-80 BC)ด้วย จริงๆมีอีกเยอะรวมถึงสฟิงกรีกเเต่เด๋วจะยืดเยื้อเเล้ว ตัวซิมก็เริ่มหิวเเล้ว555

โดย: imsety [2 ต.ค. 52 21:47] ( IP A:61.90.104.70 X: )
ความคิดเห็นที่ 3
   ขอบคุณ Imseti ที่มาให้ความกระจ่าง
แล้ว ต้นแบบสฟิงซ์จริงๆในอียิปต์โบราณน่าจะอยู่ในสมัยไหน
หรือถ้าใครพอทราบช่วยบอกด้วยนะคะ

โดย: jay [3 ต.ค. 52 11:41] ( IP A:58.10.18.98 X: )
ความคิดเห็นที่ 4
   อ่า ช่วงนี้เจ้าบ้านอาจจะไม่ค่อยได้เข้ามาเท่าไรนะครับ ยังไงฝากบอร์ดก่อนครับ แต่ยังไงก็จะเข้ามาให้ได้บ่อยที่สุดครับ

เรื่อง Sphinx เอาเป็นว่า Sphinx ชิ้นแรกของอียิปต์ (พูดเรื่องชิ้นแรกก็คือ หลักฐานชิ้นแรกที่พบแล้ว ถ้าเจอหลักฐานใหม่ที่เก่ากว่า ก็เปลี่ยนไปเรื่อยๆ) เท่าที่ทราบก็คือ รูปปั้น Sphinx ในสมัยฟาโรห์ Djedefre ครับ คาดว่าเป็นของพระนาง Hetepheres II มเหสีของพระองค์ นั่นคือราชวงศ์ที่ 4 ครับผม

ส่วน Sphinx Avenue อยากบอกว่า พบในช่วง New Kingdom ครับ คาดว่า (แค่คาดว่า) น่าจะครั้งแรกในสมัย Hatshepsut ที่ Deir el-Bahari นะครับ แต่ปัจจุบันไม่เหลือซากแล้ว ข้อมูลนี้ไม่ชัวร์เท่าไร ใครมีอะไรที่ชัวร์กว่าก็มาถกเถียงได้ครับ ยังไงจะไปค้นเพิ่มมาให้ด้วยครับ

Sphinx Avenue ที่ Luxor สร้างในสมัย Nectanebo I แห่งราชวงศ์ที่ 30 ครับ

ส่วน Sphinx ก็จะมีความเกี่ยวข้องกับเทพ Horemakhet หรือที่พี่เจี๊ยบเรียกว่า ฮาร์มาคิส ด้วย แต่ความสัมพันธ์นี้เริ่มต้นใน New Kingdom ครับ ก่อนหน้านั้นคาดว่ายังไม่ถือว่า Sphinx คือเทพ Horemakhet

นอกจากนั้น Sphinx ยังเกี่ยวข้องกับเทพ Hauron อีกด้วย อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับเทพ Hauron ได้ที่นี่ครับ
https://www.pantown.com/board.php?id=36953&area=3&name=board3&topic=8&action=view

ปิดท้ายด้วยรูปที่น่าจะเป็น Sphinx ของพระนาง Hetepheres II นะครับ จาก Cairo Museum book

โดย: Detectiveoat13 (เจ้าบ้าน ) [4 ต.ค. 52 19:26] ( IP A:110.49.97.11 X: )
ความคิดเห็นที่ 5
   โห สวยจังเลยค่ะ

พอดีชมพู่อยากรู้ว่า Sphinx ที่สมบูรณ์แบบที่สุด

(สมประกอบที่สุดหลังจากอยู่มาหลายปี-*-)

สร้างขึ้นในสมัยไหนคะเทียบกับที่เก่าแก่ที่สุดห่างกันกี่ปีเอ่ย

ถ้าเป็นไปได้ชมพู่ขอดูรูปด้วยนะคะอยากเห็นฮิฮิ

ขอบคุณล่วงหน้าเลยนะคะ^^

โดย: เวียงฟ้า (bboyz_123@hotmail.com) [10 ต.ค. 52 1:44] ( IP A:58.11.5.86 X: )
ความคิดเห็นที่ 6
   ตัวนี้...น่าจะเคยสมบรูณ์แบบที่สุด ภาพ classic มากๆ
อยู่ที่กิซา

โดย: jay [10 ต.ค. 52 14:22] ( IP A:58.10.18.199 X: )
ความคิดเห็นที่ 7
   แต่ตัวนี้เป็น Modern Sphinx สร้างเสร็จในปี 1994 ปัจจุบันอยู่ในลาส เวกัส สร้างขึ้นตามจิตนาการว่าหน้าสฟิงค์เคยมีการทาสีสัน

โดย: jay [10 ต.ค. 52 14:25] ( IP A:58.10.18.199 X: )
ความคิดเห็นที่ 8
   คำว่า Sphinx ที่ "สมบูรณ์ที่สุด" มันแล้วแต่คนจะคิดครับ เพราะว่า Sphinx ที่ยังคงสภาพดีอยู่ ก็มีเยอะทีเดียวครับคุณเวียงฟ้า คงจะยกตัวอย่างให้ดูได้ไม่หมด เพราะว่า Sphinx ที่สมประกอบก็มีให้เห็นหลายยุค หลายตัวทีเดียว

อย่างรูปที่ให้ดูเป็นตัวอย่างข้างล่าง ตัวบนเป็นของ Hatshepsut ตัวล่างเป็นของ Tuthmosis III ราชวงศ์ที่ 18 ครับ ห่างจาก Sphinx ของพระนาง Hetepheres II อยู่ประมาณ 1000 กว่าปีครับ reader

โดย: Detectiveoat13 (เจ้าบ้าน ) [10 ต.ค. 52 17:29] ( IP A:124.120.125.132 X: )
ความคิดเห็นที่ 9
   พี่ว่าเราน่าจะช่วยกันไล่ลำดับ Sphinx นะ

จะได้รับรู้อย่างเป็นระเบียบ....จำง่ายด้วย

ถ้าเจ้าบ้านขี้เกียจพิมพ์ ....ไล่ชื่อมาเป็นภาษาอังกฤษและไทย
ไม่เอาเฮียโนกลิฟนะ

แล้วจะได้ช่วยกันหาไง

โดย: Jay [10 ต.ค. 52 18:18] ( IP A:58.10.18.199 X: )
ความคิดเห็นที่ 10
   บอกได้คำเดียวว่า "งานช้าง" ครับ

ไล่จำนวนพีระมิด ผมว่ายากแล้วนะครับ 118 องค์ แต่ไล่ Sphinx นี่ยากกว่าหลายขุมครับ มีไม่รู้กี่พันชิ้น ฟาโรห์แต่ละองค์ไม่ได้มี Sphinx ประจำพระองค์ และ Sphinx บางตัวถูกใช้ในหลายยุค ไปขโมยของคนอื่นมาสลักชื่อของตัวเองก็มี แภม Sphinx Avenue อีกหลายร้อยตัว และ Sphinx เราไม่มีชื่อเรียกเฉพาะครับ เพราะเวลาจะเรียก ก็แค่บอกว่าเป็น Sphinx ของใครเท่านั้นเอง

หรือถ้าใครคิดจะลองไล่ ก็ลองดูครับ ^^
โดย: Detectiveoat13 (เจ้าบ้าน ) [10 ต.ค. 52 18:59] ( IP A:124.120.125.132 X: )
ความคิดเห็นที่ 11
   Sphinx เอาเป็นศิลปะเลยดีกว่า ยุค Hatshepsut Tuthmosis III
คล้ายกันมากแทบแยกไม่ออกจริงๆ

สนใจตำนาน Sphinx กรีกมั้ยครับ เดียวไว้จะลงให้
เพราะตอนที่เขียนนี้เกือบตี 4 แล้ว -*- ไม่ไหว
โดย: darkobiwan [12 ต.ค. 52 3:56] ( IP A:58.8.136.152 X: )
ความคิดเห็นที่ 12
   สฟิงซ์กรีกมีเพศหญิงอย่างเดียวหรือเปล่า?
พี่เจี๊ยบ

โดย: jay [12 ต.ค. 52 10:21] ( IP A:58.10.18.137 X: )
ความคิดเห็นที่ 13
   ถ้า Sphinx เพศหญิงของอียิปต์ก็มีครับ แถมปีกให้ด้วย เป็นภาพของพระนาง Tiy มเหสีเอกของ Amenhotep III สวมมงกุฏแบบเทพี Tefnut ส่วน Sphinx ด้านล่างก็คือลูกของ Amenhotep III กับพระนางที่เป็น Sphinx ด้านบนน่ะครับ ^^

โดย: Detectiveoat13 (เจ้าบ้าน ) [12 ต.ค. 52 20:03] ( IP A:119.31.56.209 X: )
ความคิดเห็นที่ 14
    สฟิงค์ในตำนานกรีกเป็นหญิงแน่นอนครับ เพราะมีอยู่ตัวเดียวเป็นธิดาของ อสูรTyphon และ มารดาอสูร Ecidna สฟิงค์มีหัวและหน้าอกเป็นหญิง มีตัวเป็นสิงโต มีปีกเป็นนกอินทรีย์ มีหางเป็นงู รับแบบจากอียิปต์แล้วมาปรับเป็นตำนานของตนครับ Sphinx มาจากภาษากรีกคือ Sphingo แปลว่า บีบคอ -*-
สฟิงค์ของกรีกเรียกได้ว่าต่างจากอียิปต์แบบหน้ามือ หลังตีนเลยครับ lพูดง่ายๆสฟิงค์กรีกเป็นอสูรเลวๆนี่เอง เนื่องจากนางมีนิสัยก้าวร้าว โหดร้ายชอบเลือด ลอกลวง และยังเป็นสัญญาลักษณ์ของการทำลาย โชคร้าย ความตาย ตำนานที่มีชื่อเสียงสุดของสฟิงค์คือเจ้าแม่เฮรา ต้องการลงโทษมนุษย์แห่งนครรัฐ Thebes หรือ ธีบีส(อันนี้เป็นนครรัฐในกรีกนะครับคนละเรื่องกับอียิปต์) ที่เมามัยไร้สติจากการสอนทำไวน์ของเทพ ไดโอนีซุส นางจึงเรียกสฟิงค์มากจากแดนเอธิโอเปีย
ปกติสฟิงค์จะไม่ฆ่าเหยื่อโดยทันทีแต่จะใช้คำถามที่โด่งดังที่สุดที่หลายคนคงเคยได้ยินนะครับมาเล่นกับเหนื่อ "อะไรเอ่ยเดินสี่ตีนในยามเช้า เดินสอง ตีน ในยามสาย และเดินสามตีนในยามเย็น….? "
ถ้าตอบไม่ได้นางก็จะกินคนๆนั้น แล้วต่อมาวันหนึ่งกษัตริย์แห่งเมืองธีบิส ชื่อ โอดิปุส ได้ผ่านมาเจอกับสฟิงค์พอดีนางครามรามเพื่อให้กลัวจากนั้นก็ถามคำถาม แต่ โอดิปุสกับตอบได้อย่างสบายว่า "มันก็คือมนุษย์นั่นไง ที่คลาน4ขาตอนเป็นเด็ก เดิน2เท้าในตอนโตเต็มที่ และใช้ไม้เท้าจนเป็น3 ขาในยามแก่ " นางก็ตกใจที่ไม่คิดว่าจะมีมนุษย์คนใดตอบได้ นางจึงกรีดร้องบินขึ้นสู่ท้องฟ้า แล้วดิ่งสู่ทะเลฆ่าตัวตาย -*-

ตายง่ายมาก ....



โดย: darkobiwan [13 ต.ค. 52 5:04] ( IP A:58.8.147.202 X: )
ความคิดเห็นที่ 15
    ( รู้สึกว่าเราจะเคยเห็นภาพรูปปั้น Sphinx เพศหญิงที่อบูราวัส จากภาพถ่ายในหนังสือมาก่อนแต่หาภาพให้ดูไม่ได้เลย ต้องขออภัยจริง ๆ) เข้าเรื่องเลยแล้วกัน สำหรับ Sphinx ที่ถูกแกะสลักขึ้นในสมัยฟาโรห์ Akenatan ซึ่งขณะนั้นทรงพยายามยกเลิกการนับถือเทพเจ้าเก่าแก่ของชาวอียิปต์ เพื่อให้ประชาชนหันมาบูชาเพียงสุริยเทพเท่านั้น ด้วยเหตุนี้ภาพแกะสลักจะเป็นภาพ Sphinx แทนพระองค์ โดยมีพระพาหาและพระหัตถ์ยกขึ้น เพื่อแสดงความเคารพท่ามกลางรัศมีของพระอาทิตย์สาดส่องลงมา โดยทั่วไปแล้วรูปของ Sphinx ในยุคอาณาจักรใหม่มักมีรูปทรงผอม มีลักษณะคล้ายแมวมากกว่า Sphinx บรรพบุรุษ และพบว่าในช่วงหลัง ได้สร้าง Sphinx ใบหน้ามนุษย์เพศหญิงขึ้นมา ในสมัยของราชินีHatshepsut ประมาณ 1,465 ปีก่อนคริสตกาล ได้สร้าง Sphinx ที่แสดงลักษณะแทนพระองค์ ซึ่งจะมีพระพักตร์แบบฟาโรห์มากกว่า นอกจากนั้นยังได้สร้าง Sphinx ตามต้นแบบที่กิซาด้วยหินแกรนิตสีแดง ซึ่งได้นำไปประดิษฐานไว้ตามวิหาร หลุมศพที่สุสาน Deir-El-Bahari ที่ริมฝั่งแม่น้ำในเมือง Luxor และทางเข้าวิหาร Sphinx ส่วนSphinx เพศหญิงที่สร้างขึ้นในสมัยอาณาจักรใหม่จะแสดงออกในลักษณะประหลาด มีรูปร่างประยุกต์ต่างชาติ ส่วนใหญ่จะแสดงรูปร่างของสิงโตอย่างแท้จริง แต่มีหัวนมอยู่ใต้ท้อง ยกปีกขึ้นจากร่าง แต่พับหักลงครึ่งหนึ่ง ส่วนหัวสวมมงกุฏเลียนแบบมงกุฏราชินีเนเฟอร์ติติ สวมสร้อยคอ หรือริบบิ้นรูปดอกกุหลาบที่เป็นสัญลักษณ์สัมพันธ์ทางการทูต ในช่วงตอนปลายประวัติศาสตร์ของฟาโรห์ที่ปกครองอียิปต์ คือประมาณ 343 ปีก่อนคริสตกาล เมื่ออิตธิพลจองเปอร์เซียเข้าครอบครองครั้งแรกและในไม่ช้าหลังจากอิทธิพลของกรีกเข้าครอบคลุมประเทศ ทำให้โบราณสถาน,สุสาน,วิหาร,ประติมากรรมต่าง ๆ ถูกทอดทิ้ง ไม่ได้รับการเหลียวแล ครั้นถึงยุคสมัยของอาณาจักรโรมัน จึงได้มีการบูรณะซ้อมแซม ในช่วงนี้ตรงกับสมัยคลาสสิค ทำให้มีการตกแต่งรูปปั้น Sphinx ออกมาในรูปแบบที่แปลก เช่น ตกแต่งใบหน้าเป็นใบหน้าของสตรี หรือสัตว์ประหลาดที่มีปีก ตามเทพนิยายโอดิปุสของกรีก ในช่วงศตวรรณที่ 5 ก่อนคริสตกาล แต่ก็ยังคงรายละเอียดเกี่ยวกับความเชื่อทางศาสนาไอยคุปต์โบราณที่มีต่อ Sphinx ดังเดิม
โดย: xzodic [13 ต.ค. 52 18:48] ( IP A:125.26.86.225 X: )
ความคิดเห็นที่ 16
   สฟิงซ์เมโสโปเตเมียมี 5 ขาจำนวนนิ้วแตกต่างด้วย

โดย: พี่เจี๊ยบ [16 ต.ค. 52 13:38] ( IP A:58.10.18.80 X: )
ความคิดเห็นที่ 17
   อ่า จิงๆมันมี4ขานะคับว่าละต้องมีคนเข้าใจผิด มันเป็นทัศน์ศิลป์ที่ทำให้ผู้ชมสามารถมองขามันได้ครบน่ะคับเพราะหากทำให้ด้านใต้ท้องมันเปิดเพื่อเห็นขาอีกข้าง ตัวรูปสลักจะไม่เเข็งเเรงคับ
โดย: imsety [16 ต.ค. 52 13:55] ( IP A:58.11.3.116 X: )
ความคิดเห็นที่ 18
   อ้อ...get แล้ว

มันทำให้ดูได้ 2ข้าง...ขาหน้าด้านขวาเป็นของซีกขวาและข้างซ้ายเป็นของซีกซ้าย

ขอบคุณ Imseti ที่ชี้แนะ....พี่เพิ่งรู้ว่าคนโบราณก็มีเทคนิคการแกะสลักที่ยอดเยี่ยม

คนไปค้นมาคิดว่า...รากของสฟิงซ์อาจมาจากเมโสนี่แหละเพราะดูแล้วผูกพันกับสิงโตมากเลย
โดย: พี่เจี๊ยบ [16 ต.ค. 52 15:00] ( IP A:58.10.18.80 X: )
ความคิดเห็นที่ 19
   โดนแย่งตอบ 555+

ตามที่ Imseti ว่าเลยครับ smile
โดย: Detectiveoat13 (เจ้าบ้าน ) [16 ต.ค. 52 18:14] ( IP A:119.31.18.128 X: )
ความคิดเห็นที่ 20
   ตัวนั้นน่าจะเป็นของปลอมที่ทำขึ้นใหม่ เหมือนที่ Louvre ก็มีไว้ด้วย
อีกอย่าง ผม คิดว่าเจ้าตัวนั้นไม่ใช้สฟิงค์งะ แต่ต้องค้นอีกทีว่าตัวอะไร
โดย: darkobiwan [17 ต.ค. 52 1:06] ( IP A:58.8.228.64 X: )
ความคิดเห็นที่ 21
   อ่าของปลอมเเน่ๆคับผมดูของพวกนี้จนชินชาเเล้ว เหอะๆ มันเป็นเรซินคับ อ้อคุณdarkobiwanเจ๋งจิงคับที่มองออกมันไม่ใช่สฟิงค์หรอกคับ
มันคือLamassu น่าจะก๊อปมาจากของซาร์กอนที่2 เเต่ถ้าเรียกว่าสฟิงค์คงเป็นคำนิยามที่ไม่ผิดนักคับ ;)
โดย: imsety [17 ต.ค. 52 12:27] ( IP A:58.9.33.233 X: )
ความคิดเห็นที่ 22
   ลองไปค้นมาเพิ่มละคับมันมีอยู่หลายชื่อพอควรคับเท่าที่ทราบมาก็
สุเมเรียนเรียก-lama อัคคาเดียน-Lamassu ส่วนฮิบรูเรียกshedu
ใครอยากทราบประวัติโดยพื้นฐานก็จากlinkนี้เลยคับเวบสารพัดนึก
https://en.wikipedia.org/wiki/Shedu

เเถมด้วยsheduสไตล์อียิปต์คับ เเต่อันนี้ทำโดยชาวฟีนีเชียนคับ พบที่ซามาเลีย เป็นตัวอย่างของการติดต่อกับทางตะวันออก
ในช่วงนี้จะพบความนิยมการใช้ศิลปะอียิปต์สูงคับ

โดย: imsety [17 ต.ค. 52 13:42] ( IP A:58.9.33.233 X: )
ความคิดเห็นที่ 23
   นี่คับตัวอย่างที่เหลือของศิลปะเเบบฟีนิเชียน ส่วนมากพบที่นิมรอด
ได้รับอิทธิพลจากอียิปต์เยอะคับหากไม่ได้ศึกษาลึกเข้าไปจะเเยกไม่ออกกับศิลปะอียิปคับ มักพบในเเบบivory plaqueหรือก็คือการสลักกับงาช้าง

โดย: imsety [17 ต.ค. 52 13:55] ( IP A:58.9.33.233 X: )
ความคิดเห็นที่ 24
   ครับ ผมเองก็ไม่ได้เชี่ยวชาญศิลปะฟินิเซียนนะครับ แต่เท่าที่ดูศิลปะของฟินิเซียนที่คุณ Imseti โพสต์มานั้นได้รับอิทธิพลอียิปต์มาเต็มๆเลยครับ

เป็นไปได้ว่าเพราะฟินิเซียนคือนักเดินเรือที่เก่งกาจชนชาติหนึ่ง เดินทางค้าขายทางทะเลทั่วเมดิเตอร์เรเนียน แน่นอน มีการติดต่อค้าขายกับอียิปต์โบราณด้วย ดังนั้นความเป็นไปได้ในการรับอิทธิพลอียิปต์มา ก็ย่อมเป็นไปได้สูงด้วยเหมือนกันครับ

ส่วนรูปใน คห.16 ดูเหมือนว่าจะเป็นตัว Lamassu ฉบับ Copy ตามที่คุณ darkobiwan และ Imseti ว่ามา ตัวที่เป็นของจริงเดิมน่าจะเคยประดับอยู่ที่พระราชวัง Nineveh ของ Assyrian มาก่อนครับ tv

โดย: Detectiveoat13 (เจ้าบ้าน ) [17 ต.ค. 52 20:21] ( IP A:124.121.228.155 X: )
ความคิดเห็นที่ 25
   Uratu Sphinx

โดย: jay [18 ต.ค. 52 13:35] ( IP A:58.10.18.16 X: )


คลิก เพื่อเปลี่ยนกลับไปแสดงความคิดเห็นแบบเดิม

ชื่อไฟล์รูปห้ามมีอักขระพิเศษ เช่น (#),(<),(>),(&) เป็นต้นค่ะ
ชื่อ / e-mail :    แทรกไอคอนน่ารักๆในข้อความ
e-mail :
ส่งอีเมลทุกครั้งที่มีการตอบกระทู้       (ใส่ Email เมื่อต้องการให้ส่ง Email เมื่อมีคนมาโพสในกระทู้)


CAPTCHA code



คลิกที่นี่เพื่อกลับหน้าบ้าน